Η νέα, υδροχαρής, ζωγραφική της Ειρήνης Ηλιοπούλου μοιάζει να έρχεται από πολύ μακριά. Πριν την Ιστορία, από την εποχή του μύθου, όταν το Ομηρικό σύμπαν περιβαλλόταν από έναν ατέρμονα ωκεανό. Μετά την Ιστορία, από την εποχή του λόγου, όταν η Γη ταξίδευε σαν σχεδία πάνω στο νερό. Αυτό μας είπε ο σοφός Θαλής από την ανοιχτή στους μεγάλους πολιτισμούς της Ανατολής και στα ταξίδια Μίλητο της Μικράς Ασίας, και άρχισε να μετακινεί τον νου των ανθρώπων από τον μύθο στον λόγο. Μας είπε σίγουρα ότι τα πάντα γεννιούνται από το νερό και πολύ πιθανόν να μας είπε ότι τα πάντα είναι νερό. Αν όντως ο Θαλής μας είπε αυτό το τελευταίο, τα πάντα είναι νερό, δικαίως του ανήκει ο τίτλος που του έχει απονείμει ο Αριστοτέλης, του αρχηγού των φιλοσόφων, του πρώτου που λειτούργησε αυτό το θαύμα του παλαιού και του σύγχρονου κόσμου, της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, του σπουδαιότερου, ζωντανού, μνημείου παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς.
Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία δεν απώλεσε ποτέ την αλήθεια και την επικαιρότητά της, ούτε καν τα αρχέγονα ερωτήματά της, όπως αυτό, αν τα πάντα είναι νερό. Και υπάρχουν και σήμερα δημιουργοί που επιχειρούν να απαντήσουν με την τέχνη και την ευαισθησία τους. Όπως η Ειρήνη Ηλιοπούλου, η οποία μας δίνει με τη νέα σειρά των έργων της, την σαφή απάντηση – ναι, τα πάντα είναι νερό – και γίνεται έτσι ένας εκ των αρχηγών των ζωγράφων των καιρών μας, που επιφυλάσσουν στα έργα τους τόσο εκτεταμένο γενεσιουργό ρόλο στο νερό. Προσέξτε, δεν είναι η παρουσία του νερού που συνέχει τα πάντα, αλλά η παντοδυναμία του.
Το υγρό στοιχείο, τα γλυκά και βαθειά νερά, είναι η συνεκτική ύλη που κτίζει τα νέα έργα της ζωγράφου. Διαβρώνει τα πάντα απ’ άκρη σ’ άκρη με ζωοποιές παρεμβάσεις. Δεν είναι ένα από τα στοιχεία της σύνθεσης, ή έστω το κυρίαρχο, αλλά αυτό που ενσωματώνει νόημα σε όλα τα άλλα. Τους δίνει, από τον πολύπλοκο χαρακτήρα, της ρευστότητας λόγου χάρη, έως το παιχνίδι της απλής αντανάκλασης του εαυτού τους. Ο κόσμος της ζωγράφου είναι υδρόβιος· πλημμυρισμένος από ορατό και αόρατο νερό. Όλα επιπλέουν ή αναδύονται. Τα σπασμένα είδωλα των κορμών, η περιπέτεια του κισσού, τα νούφαρα, οι ίριδες, οι αγελάδες, ακόμη και οι ανθρώπινες ιστορίες όπως εκείνη της δερμάτινης τσάντας ή των παιδιών που κολυμπούν.
Το δάσος που καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη επιφάνεια των έργων είναι, φυσικά, τροπικό, της βροχής· πυκνό, χωρίς ξέφωτα. Η ζωγράφος, όπως και η φύση, αντιπαθεί το κενό. Πάντα προσπαθεί να γεμίσει τις τρύπες. Αυτό δημιουργεί παράλληλες ιστορίες μέσα στα έργα της, πολυπλοκότητα στα νοήματα και στην τεχνική. Αυτή τη φορά η υγρασία είναι πολυπλοκότητα. Ούτως ή άλλως για τη ζωγράφο κάθε νέο έργο είναι ένα στοίχημα. Αλλιώς, λέει, δεν έχει κανένα νόημα να κάνεις κάτι που ήδη γνωρίζεις να κατασκευάζεις καλά. Και πάντα μέσα στην αναζήτηση του νέου, υπάρχει η πρόκληση του τυχαίου και της έκπληξης. Η ζωγράφος τα προσκαλεί και τα προκαλεί τεχνικά με το νερό, κατακλύζοντας και πλημμυρίζοντας τα έργα που ήδη τους έχει δώσει μια πρώτη υπόσταση. Οι καινούργιες φόρμες, οι δροσερές ιδέες, οι νέες δημιουργίες αναδύονται από το νερό. Όλα τα δημιουργεί το νερό, όλα είναι νερό…
Νικος Γ. Μαστροπαυλος
Δημοσιογράφος