… Μέσα από έρηµες αίθουσες παρισινών θεάτρων ή σινεµά µε την υποψία του σκόρου στα φθαρµένα κόκκινα βελούδα των καθισµάτων τους γνώρισα τη δουλειά της Ειρήνης. Ήταν, κατά την ταπεινή µου γνώµη, από τις πιο καθοριστικές της εκθέσεις.
Η απουσία των ανθρώπων µου έκανε φοβερή εντύπωση –φυσικά οι απόντες ήταν µέρος κι αυτοί του θέµατός της– παρόλο που το ερεθιστικό κόκκινο φανέρωνε ένα παρελθόν ελκυστικών κοινωνικών δοσοληψιών.
Αργότερα έµαθα πως η ίδια είχε ζήσει µέσα σε τέτοιο χώρο –για συγκατοίκηση ερωτική µάλλον επρόκειτο– για ένα διάστηµα τότε που σπούδαζε και ζούσε στο Παρίσι.
Ακολούθησαν πολλά έργα, πολλά αινιγµατικά τοπία, περίτεχνες αποτυπώσεις ζωής, παραλίες µε εξοντωτικές αποχρώσεις του µπλε, πρόσωπα µε υπαινικτικά βλέµµατα, φιγούρες παιδιών ξαµολυµένα σε δάση, αγέλαστα αλλά ευχαριστηµένα για την ασυδοσία τους µέσα στους πίνακες της Ειρήνης. Έτσι τουλάχιστον µου φαίνονταν.
Όλα της τα θέµατα βγαλµένα από ανήσυχες εµπνεύσεις, µε µαστοριά αποτυπωµένα στον καµβά, δύσκολες αλλά και ευφρόσυνες ονειρικές καταστάσεις, που απογειωµένες έφταναν σε µας τους παρατηρητές µε σωρεία θαυµαστικών.
Από τη φύση µου έχω πάντα περιέργεια για τα βλέµµατα, ακόµη και για κείνα που µόλις διακρίνονται στις δευτερεύουσες φιγούρες ενός έργου. Κάποτε τα ανακάλυπτα. Άλλοτε πίσω από θολά τζάµια καφενείων, άλλοτε πιο καθαρά πλαισιωµένα από περίτεχνους φωτισµούς, µερικές φορές βλέµµατα που προδίκαζαν πιο υγρή συνέχεια παρά την µοναχικότητά τους.
Και… τώρα έρχοµαι στους βράχους. Στους βράχους που πρωταγωνιστούσαν σε µια από τις πιο πρόσφατες εκθέσεις της. Μόνο βράχοι και αραιά και που η ανθρώπινη παρουσία. Βράχοι… βραχότατοι, που βυθίζονταν στη θάλασσα γυµνοί σαν εραστές, ρυτιδωµένοι από την αλµυρή ενηλικίωσή τους, σµιλευµένοι έτσι που να θυµίζουν κοίλα µέρη σωµάτων κι όλοι τους να δηλώνουν ερωτική αναµονή –σε επίπεδο κάψας– µε µοναδική παρηγοριά τη δροσιά της θάλασσας. Έτσι τους είδα εγώ µε το µέσα µου βλέµµα.
«Η Ειρήνη κατασκεύασε κάτι πολύ περισσότερο από βράχους», σκέφτηκα και νάµαστε στα τωρινά της. Στα ερωτικά, στα ανοµολόγητα, που οµολογούνται µε υδροχρώµατα, δουλειά και πράξεις των τελευταίων χρόνων. (Σκέψου δηλαδή αν έβαζε και τα προηγούµενα…)
Χρώµατα, στάσεις, πάθος, υγρασία άφθονη (υδρόχρωµα γαρ) και η αίσθηση της ερωτικής βιασύνης ή και ραστώνης έτσι που να αποτυπωθεί η ουσία προτού εκπνεύσει. Τα σχέδια αυτά δηµιουργήθηκαν, αν κατάλαβα σωστά, σαν ένα ηµερολόγιο καταστρώµατος και στρώµατος εις µνήµη των ερωτικών πεσόντων στιγµών.
Και θυµήθηκα πάλι τους βράχους της που µετεµψυχώθηκαν σε ανθρώπινα κορµιά µε τη λαχτάρα –φως φανάρι– να ξορκίσουν θριαµβευτικά τη µοναξιά τους. Όσο για το πάθος… εύκολα διαπιστώνεται και πιστώνεται στο καλλιτεχνικό ερωτικό στοκ της δηµιουργού.
Είναι χαρά σε αυτούς τους ανοργασµικούς καιρούς να βλέπουµε έτσι αποτυπωµένη την ερωτική ιερουργία από µια σπουδαία ζωγράφο.
Χαρά και για κείνη και για µας και όλους όσους µπορούν να ανακαλούν και να συγκινούνται µε την αναστάσιµη δωρεά του έρωτα.
Γιάννης Ξανθούλης
συγγραφέας