«Ο δρόµος είναι γεµάτος δροσερές πηγές και σκιερά δέντρα, τα µεγάλα και πληµµυρισµένα ποτάµια τώρα είναι ήρεµα, τα οπωροφόρα δέντρα γεµίζουν καρπούς, οι πεδιάδες είναι σκεπασµένες µε φρέσκο χορτάρι για τις αγέλες των ζώων, τα λουλούδια είναι ολάνθιστα και τα πουλιά κελαηδούν χαρούµενα», έτσι περιέγραψε σε επιστολή του ο Μανουήλ Παλαιολόγος την άνοιξη του 1407. (Επιστ. 45.161-208).
[«Έξι βυζαντινές περιγραφές έργων τέχνης»,
επιµέλεια Π. Αγαπητός, εκδ. Άγρα]
Αυτή η περιγραφή του 15ου αιώνα ταιριάζει µε την ευδαιµονική ζωγραφική απόδοση των θεµάτων της Ειρήνης Ηλιοπούλου, που αναδεικνύουν τη διαχρονική γοητεία και τη µεγαλειότητα της φύσης. Οι παραστατικές εικονογραφικές διατυπώσεις της αφηγούνται µε εύθυµη διάθεση και δυναµικό ρεαλισµό, αν και ενίοτε µοιάζουν µε ιδεαλιστικές δηµιουργίες της φαντασίας, καθηµερινές ιστορίες από το ζωικό βασίλειο και µας µεταφέρουν σε κόσµους οικείους και συνάµα ανοίκειους. Στις παραδεισένιες εικονογραφίες της, ανάµεσα στη ζωηρή βλάστηση και στις υδάτινες περιοχές πρωταγωνιστούν διάφορα ζώα µιας φανταστικής φάρµας, που αφεντεύει ένας «Κάτης». Οι πληµµυρισµένες στο φως συνθέσεις προβάλλουν δεξιοτεχνικά τα ζωογόνα χρώµατα της υπαίθρου και σε συνδυασµό µε τις αέναες κινήσεις των ζώων αναδύουν το αίσθηµα της ζωντάνιας και χαράς της ζωής. Η δηµιουργός χειρίζεται µε σχεδιαστική ευχέρεια τη φυσιογνωµία µε τα χαρακτηριστικά κάθε τόπου και κάθε µορφής, από τα ηλιοκαµένα κλήµατα, τα πεσµένα νεκρά φύλλα, τα τρυφερά αγριολούλουδα, τις διαφορετικές βιοποικιλότητες, τους ιριδισµούς των υδάτων, τα ορεινά, πεδινά και παραθαλάσσια τοπία µέχρι τις ρόδινες σάρκες των γουρουνιών, την υλικότητα των τριχωµάτων, τις αναλογίες και τις ιδιαίτερες εκφράσεις όλων των ζωντανών. Παράλληλα, πέρα από την κεντρική αναπαράσταση µε τον πλούσιο χρωστήρα της στοιχειοθετεί λεπτοµερειακές αλλά ευκρινείς εικονογραφικές επισηµάνσεις, εστιάζει σε επιµέρους εικονιζόµενες αναφορές και ενισχύει την αφηγηµατικότητα των έργων της.
Με την προσωπική της αισθητική αντίληψη και την αναγνωρίσιµη ταυτότητα της εικαστικής της έκφρασης, η ζωγράφος απαθανατίζει και αποδίδει πλαστικά όχι τον υπερβατικό αλλά τον γοητευτικό υπαρκτό φυσικό κόσµο. Η Ηλιοπούλου εγκωµιάζει τη φύση και µας αποκαλύπτει αλήθειες και θέλγητρα που δεν απολαµβάνουµε, δεν βιώνουµε ή δεν αντιλαµβανόµαστε πια στη θέασή της.
Λουΐζα Καραπιδάκη
Ιστορικός τέχνης, µέλος AICA